Veel, heel veel dank aan onze sponsors en de vrijwilligers die hebben geholpen om van #VVOJ19 een succes te maken!
‘De informatie van de overheid is van iedereen
Het is een verhaal waar een wobber in Nederland slechts van kan dromen. Keynotespreker Fouad Youcefi, voorzitter van Grävande Journalister – de Zweedse VVOJ – en onderzoeksjournalist bij de Zweedse publieke omroep SVT, grapte eerst nog hoe hij aan de minister-president van Zweden, Stefan Löfven, had geschreven dat hij alle e-mails die hij de afgelopen week had verstuurd en ontvangen – inclusief alle bijlagen – wenste te hebben. Op dat verzoek was binnen 24 uur niet gereageerd, maar met een ander verzoek – een dag eerder gedaan aan de burgemeester van zijn woonplaats Gothenburg – had hij meer succes. Binnen twee uur na zijn verzoek had hij een bestand ontvangen met daarin alle e-mails waarom hij had gevraagd. Met bijlagen en zonder doorhalingen of anderszins onleesbare passages.
Inside story: de rechter en de WOB
Marianne de Rooij is dit jaar als bestuursrechter met pensioen gegaan. Als magistraat heeft ze veel Wob-zaken onder de hamer gehad, reden om haar te vragen een tipje van de sluier over haar beroepspraktijk op te lichten. Ze begint met de opmerking dat de Wob maar een klein onderdeel van het bestuursrecht is, toch geldt ze als een ervaren Wob-rechter. De Rooij: “In dertig jaar tijd heb ik zo’n vijftig Wob-zaken gedaan. Het komt dus niet zo vaak voor, nu nog steeds niet.” Wob-zaken worden doorgaans met een enkelvoudige kamer gedaan – alleen als het om omvangrijke zaken gaat, worden meerdere rechters ingeschakeld.
Diner in het Willem II Stadion
Slotdebat: De toegankelijkheid van overheidsinformatie
Na een lange, succesvolle conferentiedag en vlak voor de borrel sluiten we af met een debatuurtje. Het gaat over belastingaangiftes, medische dossiers en Zweedse kindertekeningen: hoe ver moet de deur van de overheid eigenlijk openstaan?
Staffan Dahllöf: Wobben in Europa
Veel wetgeving komt uit Europa, maar er zijn nog maar weinig journalisten die daar gebruikmaken van hun recht op informatie. Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens heeft gesteld dat toegang tot informatie een fundamenteel recht is, dat deel uitmaakt van de vrijheid van meningsuiting. Staffan Dahllöf (@staffaniDK), freelancejournalist en Europees wobber par excellence, ziet veel bemoedigends als het gaat om FOI-wetten, de ‘freedom of information’. Staffan: “De eerste stamt uit 1766 en is, niet zo verwonderlijk, van Zweedse makelij. Het daar gemunte ‘offentlighetsprincipen’ vindt zijn weg naar steeds meer wetgeving. Waren er in 1980 wereldwijd slechts zeven ‘recht op informatie’-wetten, in 2000 waren het er 38, in 2011 90 en tegenwoordig gaan we al naar de 130.”
De zin en onzin van onderzoekspodcasts
“Je kunt het zo gek niet bedenken, of het heeft een podcast,” beaamt Kees van den Bosch. Hij leunt met gekruiste armen op het bureau. Zelf stelt hij podcasts samen voor De Groene Amsterdammer. De afleveringen heten, toepasselijk, De Groene. Onderzoeksjournalist Sylvana van den Braak knikt vanachter een tweede bureau. Samen met Simone Peek maakt en presenteert zij de podcast Speurwerk voor Investico.
De banden tussen Shell en de overheid
In Nederland is de scheiding tussen kerk en staat goed gewaarborgd. Waarom de scheiding tussen de staat en het bedrijfsleven dan niet? Follow The Money en het Platform Authentieke Journalistiek onderzoeken de verwevenheid van Shell en de Nederlandse overheid en hebben daartoe zeventien Wob-verzoeken uitgezet bij ministeries, provincies en gemeenten.
Masterclass Paul Myers gecanceld
De VVOJ-conferentie had donderdag a.s. moeten beginnen met een masterclass door Paul Myers. Meer dan vijftig mensen meldden zich aan en wij keken er ook ontzettend naar uit. Helaas kan de masterclass van Paul aanstaande donderdag niet doorgaan vanwege een dramatische ontwikkeling in zijn privéleven.
Er is keihard gewerkt om een minstens zo’n goede vervanger te vinden die een dag onderwijs kan verzorgen binnen hetzelfde thema, maar dat is helaas niet gelukt. We proberen de masterclass te verschuiven naar een nader te bepalen datum in het voorjaar. Deelnemers hebben hierover inmiddels bericht gekregen. Zijn afwezigheid heeft natuurlijk ook gevolgen voor het programma op vrijdag en zaterdag zie hiervoor SCHED.
Kom naar de VVOJ-conferentie onderzoeksjournalistiek 2019!
De jaarlijkse VVOJ-conferentie onderzoeksjournalistiek is een evenement dat geen enkele ambitieuze journalist mag missen. Gedurende twee dagen krijg je in ca. 40 sessies een enorme hoeveelheid kennis, vaardigheden, verhaalideeën en tips en trics aangeboden van kanjers van onderzoeksjournalisten die hun expertise in de praktijk ruimschoots hebben bewezen. Lees hier meer over het programma.
Tussen de programmaonderdelen door is er volop gelegenheid om bij te praten met collega’s, kennis te maken met aanstormende en gevestigde onderzoeksjournalisten en te praten over samenwerkingsprojecten. Bijvoorbeeld tijdens het gezamenlijke diner, waar dit jaar een nieuwe VVOJ-prijs wordt uitgereikt: het Vliegwiel, een eerbetoon aan managers en eindredacteuren die er alles aan doen om onderzoeksjournalistiek op hun redacties te laten bloeien.
Kom naar de VVOJ-conferentie en ga naar huis met:
- inspiratie voor nog mooiere primeurs;
- verse contacten met collega’s die je nog eens kunt bellen als je hulp nodig hebt of wilt samenwerken;
- nieuwe kennis die je gaat helpen je volgende onderzoeksproject sneller en beter uit te voeren;
- de herinnering aan een fijne tweedaagse met collega’s die net zo enthousiast zijn over hun vak als jij.
Tip: word VVOJ-lid, dan krijg je een fikse korting op de toegangsprijs en steun je tegelijkertijd de VVOJ en alle vrijwilligers die hard werken om van de jaarlijkse conferentie een succes te maken.
Bekijk het programma van uur tot uur binnenkort in Sched en download de app vast zodat je de updates kunt volgen.
Voorafgaand aan de conferentie op 21 november kun je deelnemen aan de masterclass Internetresearch, die wordt gegeven door de bekende BBC-trainer Paul Meyers. Hier kun je je niet meer voor aanmelden. De Masterclass zit vol.
De VVOJ-conferentie onderzoeksjournalistiek 2019 wordt gehouden op 22 en 23 november in Tilburg. Hier meer praktische informatie.